Gmina Rabka-Zdrój jest ośrodkiem o wybitnych walorach turystyczno-uzdrowiskowych. Atutem uzdrowiska jest klimat, zasoby wód mineralnych i walory krajobrazowo-turystyczne. Rabka-Zdrój położona jest w północnej części powiatu nowotarskiego. Otoczona jest masywami górskimi – od południowego-wschodu Gorcami, zaś od północy Beskidem Wyspowym (pasmo Lubonia Wielkiego). Od 1967 roku Rabka-Zdrój posiada status uzdrowiska górskiego o profilach leczniczych, m.in. choroby górnych dróg oddechowych, ortopedyczno-urazowe, dolnych dróg oddechowych, kardiologiczne i nadciśnienie, skóry, cukrzyca. Rabka-Zdrój jest ponadto jednym z najpopularniejszych w Polsce uzdrowisk dla dzieci i dorosłych. Jej bogactwami naturalnymi są solanki, wykorzystywane głównie do leczenia schorzeń układu oddechowego i krążenia. Kuracjusze korzystają z terapeutycznych dobrodziejstw kąpieli oraz inhalacji solankowych, ale uzdrowisko oferuje również całą gamę zabiegów SPA, które pozytywnie wpływają na organizm. Na terenie uzdrowiska znajduje się nowoczesna infrastruktura uzdrowiskowo-lecznicza oraz sportowo-rekreacyjna. Przykładem są Rabczańskie Bulwary z traktem pieszym i ścieżką rowerową, odnowionymi kładkami, oświetleniem i ciekawymi aranżacjami zieleni. Powstały ponadto nowe tężnie solankowe, oczko wodne, rzeczka oraz wodospad. Rekreację zapewnia ścianka wspinaczkowa, siłownia zewnętrzna i boisko do siatkówki plażowej.
Miejscowość położona jest w malowniczej kotlinie u podnóża Gorców oraz Beskidu Wyspowego na wysokości ok 600 m n.p.m. Istotnym bogactwem naturalnym Rabki-Zdroju są solanki wykorzystywane w trakcie kuracji pitnych, kąpielowych i wziewnych. Bliskość Gorczańskiego Parku Narodowego, Rezerwatu Luboń Wielki oraz takiej infrastruktury turystycznej, czy Parku Zdrojowy sprawia, że Rabkę-Zdrój można zaliczyć do ciekawszych turystycznie miejscowości w Polsce. Gorczański Park Narodowy (GPN) obejmuje część pasma górskiego zwanego Gorcami. Północna granica Gorców biegnie doliną Raby (od Rabki-Zdroju do Mszany Dolnej) oraz doliną Mszanki, od południa – drogą z Krościenka do Nowego Targu, od wschodu granicę stanowi rzeka Dunajec, a od zachodu – Pasmo Podhalańskie na odcinku z Nowego Targu do Chabówki. Najwyższym szczytem Gorców jest Turbacz wznoszący się na wysokość 1 311 m n.p.m. Najatrakcyjniejsze części Gorców są chronione w Gorczańskim Parku Narodowym (powierzchnia 7 019 ha), który został utworzony w 1982 roku celem ochrony tutejszej flory i fauny – borów karpackich, a także roślinności – alpejskiej i subalpejskiej. Symbolem Gorczańskiego Parku Narodowego jest salamandra plamista - największy płaz ogoniasty występujący w Polsce.
W Gorcach istnieją wspaniałe warunki do uprawiania turystyki pieszej, narciarskiej i rowerowej. Atrakcją Gorców i Gorczańskiego Parku Narodowego są również bogate walory przyrodnicze, między innymi prabory karpackie z bogatą szatą roślinną i różnorodnym światem zwierząt (jelenie, sarny, dziki, rysie czy wilki, a nawet niedźwiedzie oraz liczne gatunki ptaków, takich jak: orzeł przedni, myszołów, trzmielojad, kobuz, jastrząb, sowy oraz kuraki leśne i płazy, w tym: jaszczurka żyworodna, salamandra plamista.
Z Rabki-Zdroju wiedzie w Beskid Wyspowy kilka atrakcyjnych przyrodniczo i widokowo szlaków turystycznych, które przebiegają przez Rezerwat przyrody nieożywionej „Luboń Wielki” stanowiący obszar Natura 2000 PLH120043. Rezerwat przyrody nieożywionej „Luboń Wielki” utworzono na podstawie zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 lipca 1970 roku w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych osuwiska fliszowego z bogactwem form skalnych o oryginalnych kształtach. Pierwotnie jego powierzchnia wynosiła 11,80 ha, jednak w roku 2004 z mocy rozporządzenia Ministra Środowiska powiększono go do 35,24 ha. Od 2008 roku obszar jest objęty ochroną NATURA 2000. Rezerwat położony jest na ostrym południowo-wschodnim zboczu Lubonia Wielkiego w Beskidzie Wyspowym. Grunty pozostają w zarządzie Lasów Państwowych, Nadleśnictwa Limanowa. Przechodzący tędy żółty szlak turystyczny z Rabki-Zarytego prowadzący na szczyt Lubonia Wielkiego, nazywany jest na tym odcinku „Percią Borkowskiego”. W centralnej części obszaru znajduje się duże osuwisko fliszowe o głęboko przebiegającej powierzchni poślizgu na granicy gruboławicowych piaskowców formacji magurskiej wieku eoceńskiego. W rezerwacie ochronie podlegają elementy flory i fauny charakterystyczne dla lasów bukowych i mieszanych regla dolnego. Występuje tu naparstnica zwyczajna i śnieżyczka przebiśnieg, które są objęte ochroną całkowitą. Na tym terenie można spotkać sarny, dziki, jelenie, lisy, kuny leśne i łasice. Rezerwat z racji istnienia jaskiń i schronisk skalnych stał się także atrakcją dla grotołazów i turystów. W rezerwacie „Luboń Wielki” rozpoznanych jest obecnie 13 jaskiń i schronisk, z których największą jest Jaskinia w Luboniu Wielkim II (26 m długości i 9 m deniwelacji), jest ona też jedyną posiadającą własny mikroklimat, zimą zaś hibernują tam nietoperze.
W centrum Rabki-Zdroju położony jest rozległy (23,59 ha) Park Zdrojowy. W wyniku przeprowadzonej kompleksowej rewitalizacji Park Zdrojowy został kompozycyjnie podzielony na dwie części o odmiennym charakterze. Obecnie część zachodnia tzw. strefa słońca, pełni funkcję reprezentacyjno-wypoczynkową. Istnieje dziesięć ogrodów tematycznych z różnorodną roślinnością, m.in. ogród różany, skalny, pnączy i wrzosowisko. W tej części znajdują się również największe atrakcje Parku: tężnia solankowa, place zabaw, korty tenisowe i kawiarnia. Druga (wschodnia) część Parku to tzw. strefa cienia o charakterze spacerowo-refleksyjnym nawiązującym do atmosfery parku angielskiego. Alejki zostały w niej poprowadzone po liniach prostych pośród wysokich drzew i krzewów. Funkcja uzdrowiskowo-lecznicza, jak i sportowo-rekreacyjna połączone została traktem pieszym i ścieżką rowerową, odnowione zostały kładki i zachowana zieleń. Ponadto w ramach infrastruktury uzdrowiskowej wykorzystano lokalne walory uzdrowiskowe, tj. wodę i solankę. Wszystko uzupełniono elementami małej architektury oraz miejscami spotkań. Park po przeprowadzonej rewitalizacji stał się prawdziwą wizytówką Uzdrowiska.
Rabka-Zdrój obfituje w trasy turystyczne, przyrodnicze i kulturowe. Przez miasto przebiega klika szlaków pieszych, przeznaczonych zarówno dla wytrawnych wędrowców, jak i spacerowiczów. Uzdrowisko leży m.in. na trasie najdłuższego w polskich górach szlaku pieszego – Głównego Szlaku Beskidzkiego. Szlak znakowany jest kolorem czerwonym i liczy 519 km długości. Z Rabki wiedzie on najwyższy szczyt Gorców – Turbacz (1310 m n.p.m.). Z centrum miejscowości i jej przedmieścia - Zarytego wiodą szlaki na Luboń Wielki (1022 m n.p.m.), jedną z najwyższych kulminacji Beskidu Wyspowego. Uzdrowisko posiada „Leśną Ścieżkę Edukacyjną” na terenie Uroczyska „Krzywoń”, która umożliwia poznanie walorów przyrodniczych okolicy. Na terenie Gminy wytyczone są również trasy kulturowe, prezentujące skarby architektury i kultury regionu.
Wody mineralne występujące w Rabce-Zdroju należą do solanek chlorkowo-sodkowojodkowo-bromowych. Solanki stosowane są do kuracji kąpielowej, pitnej i wziewnej. Przy ich użyciu leczy się nieżyty dróg oddechowych, niedokrwistość, choroby alergiczne, astmę oskrzelową, skazę wysiękową, krzywicę, choroby przemiany materii, układu krążenia, miażdżycę. Wydobyciem wód mineralnych zajmuje się Uzdrowiskowy Zakład Górniczy Rabka-Zdrój, Oddział Rabka-Zdrój.
Roślinność uzdrowiska to przede wszystkim zbiorowości leśne, od zarośli łąkowych, poprzez lasy liściaste (buczyna, grąd) i bory mieszane, po bory jodłowo-świerkowe. Naturalna szata leśna, zwłaszcza w niższych partiach została dziś w dużej mierze zniszczona - obecnie zastępują ją wtórne zbiorowości roślinne, głównie polne, łąkowe, sztuczne lasy świerkowe i sosnowe. Charakter zbliżony do naturalnych zachowały niewielkie płaty nadrzecznych olszyn górskich nad Rabą, małe fragmenty buczyny na stokach Gorców i Lubonia, oraz lasy jodłowe na stokach Beskidu Wyspowego, Maciejowej, Grzebienia. Lasy otaczające uzdrowisko spełniają zasadnicze funkcje ochronne dla wód mineralnych, źródeł i wód bieżących, ponadto wpływają łagodząco na lokalny klimat, stanowiąc otulinę uzdrowiskową i z mocy ustawy włączone są do obszarów chronionych. Do ciekawszych przedstawicieli flory należą, m.in. będące pod ochroną rośliny, wśród których wyróżniają się: szafran spiski zwany krokusem, śnieżyca wiosenna zwana przebiśniegiem a także zawilec oraz dziewięćsił pospolity i lila złotogłów.
Świat zwierząt to przedstawiciele fauny beskidzkiej, gatunki przystosowane do życia w różnych siedliskach i warunkach klimatycznych. Głównie występują tu sarny, jelenie, dziki i lisy. W pobliżu osiedli ludzkich żyje tchórz, łasica, w lasach i w Parku Zdrojowym często żyją wiewiórki. Nierzadko występują też ptaki drapieżne (jastrzębie, myszołowy). W lasach i na polanach spotkać można jadowitą żmiję zygzakowatą, występuje też zaskroniec i salamandra. Bogaty jest również świat drobnych owadów - ważki, motyle, świerszcze.
Poza zasobami wód mineralnych i walorami krajobrazowymi atutem Rabki-Zdroju jest klimat. Jest on odmienny od klimatu górskiego, gdyż kształtują go ścierające się wpływy mas powietrza polarno-kontynentalnego i polarno-morskiego. Najlepsze warunki do klimatoterapii panują od maja do września. W okresie występowania warunków przegrzania – lato, najwłaściwszą formą terapii jest leżakowanie w cieniu. W miesiącach jesiennych celowe jest stosowanie klimatoterapii ruchowej.
Ponadto Gmina Rabka-Zdrój bogata jest w inne atrakcje i walory turystyczne. W odległości ok. 3 km na północ od centrum Rabki znajduje się wzniesienie Królewska Góra z wieżą widokową. Jest to wysoka na ponad 25 m drewniana konstrukcja, z której rozpościerają się przepiękne widoki na panoramy górskie - Gorców, Beskidu Wyspowego, Babiej Góry oraz Tatr. Prowadzi do niej niebieski szlak turystyki pieszej, kierując się ul. Kościuszki w stronę przełęczy między Banią, a Grzebieniem lub od strony wyciągu narciarskiego „Polczakówka” znajdującego się w Rabce-Zdroju przy ul. Zaryte - wieża jest usytuowana obok jego górnej stacji. Pomniki przyrody to, m. in.: sosna zwyczajna - drzewo jest najciekawszą osobliwością przyrodniczą na terenie Rabki. Rośnie przy ul. Orkana po przeciwnej stronie starego cmentarza, ma w obwodzie 370 cm, a jego wiek szacuje się na ok. 500 lat; dąb szypułkowy - drzewo rośnie obok źródła „Krakus”, przy muszli koncertowej, ma w obwodzie 467 cm; wiek. ok. 300 lat; dwie grupy modrzewia europejskiego - rosną w rabczańskim Parku Zdrojowym, przy ul. Parkowej, wiek ok. 110 lat; grupa 8 drzew objętych ochroną rośnie obok drewnianego kościoła - obecnie Muzeum im. W. Orkana - są wśród nich 4 jesiony o obwodach 286 cm, 470 cm, 432 cm i 306 cm, 3 lipy o obwodach 205 cm, 268 cm i 312 cm i klon jawor o obwodzie 262 cm; dąb szypułkowy - przy końcu ul. Rynek, nieopodal Rabkolandu rośnie okaz dębu o obwodzie 525 cm; wiek ok. 400 lat; jesion wyniosły - rośnie przy kapliczce na Słonem przy ul. Poniatowskiego. Okaz drzewa o obwodzie 480 cm i wysokości 15 m to najstarszy jesion w Gorcach; wiek to ok. 500 lat; lipa szerokolistna - grupa 5 drzew rośnie wokół drewnianego kościoła z 1757 roku na wzgórzu Piątkowa Góra w Chabówce, mają w obwodzie od 200 do 400 cm; wiek około 250 lat; źródło „Pocieszna Woda” wraz z grupą drzew oraz górną częścią potoku - ocembrowane źródło znajduje się przy małej kapliczce. Górna część potoku jest siedliskiem płazów - salamander, traszek i innych. W grupie drzew znajdują się kasztanowce, jesiony, klony jawor i lipa drobnolistna.
Obiekty zabytkowe na terenie gminy to:
Architektura miasta i obiekty zabytkowe - w Rabce-Zdroju zachowało się stosunkowo dużo budowli drewnianych. Jeszcze w latach 30. XX wieku wille o ścianach z płazów (bali) lub o konstrukcji drewnianej oszalowane deskami, często kryte gontem, stanowiły większość nowo wznoszonych budynków mieszkalnych przeznaczonych dla kuracjuszy i dla stałych mieszkańców. Ze względu na funkcje, jakie budowle drewniane w momencie ich wzniesienia i początkowego użytkowania pełniły, można je podzielić na cztery grupy: I. budowle kościelne, II. zagrody miejskie, III. wille uzdrowiskowe, IV. rezydencje. Specyficzna architektura drewniana Rabki-Zdroju stanowi atrakcję turystyczną i tworzy klimat uzdrowiskowy Gminy.
Na terenie Rabki-Zdroju znajdują się liczne obiekty zabytkowe, głównie związane z charakterystyczną zabudową uzdrowiskową oraz sakralną. Do najciekawszych należą:
Poniżej zostały wymienione pozostałe obiekty, które stanowią dziedzictwo kulturowe i architektoniczne Rabki-Zdroju:
Obiekty ukazujące typowe XIX wieczne budownictwo uzdrowiskowe:
Używamy plików cookies aby zwiększyć funkcjonalnośc strony oraz zbierać statystyki odwiedzin witryny.
Zaakceptuj i kontynuuj.
